THẨM QUYỀN CỦA CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC TRONG LĨNH VỰC KHIẾU LẠI, TỐ CÁO

1.     Thẩm quyền của cơ quan hành chính nhà Nước là tổng thể các quyền, nghĩa vụ, trách  nhiệm của cơ quan đó có được do pháp luật quy định, nhân danh quyền lực nhà Nước để xem xét, đánh giá, phán quyết, quyết định một vấn đề, vụ việc cụ thể nào đó trong quản lý nhà nước.

2.     Thẩm quyền của cơ quan hành chính nhà Nước trong lĩnh vực khiếu nại, tố cáo là tổng thể các quyền, nghĩa vụ trách nhiệm của cơ quan đó có được do pháp luật quy định, nhân danh quyền lực nhà Nước để xem xét, đánh giá, phán quyết, quyết định một vấn đề, vụ việc trong lĩnh vực khiếu nại, tố cáo.

3.     Các chủ thể của cơ quan hành chính thực hiện thẩm quyền hành chính trong lĩnh vực khiếu nại:

µ    Thẩm quyền giải quyết khiếu nại của Chủ tịch UBND các cấp.

-   Thẩm quyền giải quyết khiếu nại tố cáo của Chủ tịch UBND cấp xã.

(Điều 19/ Luật khiếu nại tố cáo 1998-sửa đổi bổ sung năm 2004,2005) Chủ tịch UBND xã, phường, thị trấn (cấp xã) có thẩm quyền giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình, của người có trách nhiệm do mình trực tiếp quản lý.

-   Thẩm quyền giải quyết khiếu nại của UBND cấp huyện.

(Điều 20/ Luật khiếu nại tố cáo 1998-sửa đổi bổ sung năm 2004,2005) Chủ tịch UBND huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh (cấp huyện) có thẩm quyền:

+ Giai quyết khiếu nại đối với các quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình;

+ Giai quyết khiếu nại mà Chủ tịch UBND cấp xã, thủ trưởng cơ quan thuộc Uỷ ban nhân dân cấp huyện đã giải quyết nhưng vẫn còn khiếu nại.

-   Thẩm quyền giải quyết khiếu nại của Chủ tịch UBND cấp tỉnh

(Điều 23 Luật khiếu nại tố cáo 1998 (đã sửa đổi bổ xung năm 2004,2005). Chủ tịch UBND cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có thẩm quyền:

+ Giai quyết khiếu nại tố cáo đối với quyết định hành chính và hành vi hành chính của mình;

+ Giai quyết khiếu nại mà Chủ tịch UBND cấp huyện đã giải quyết nhưng vẫn còn khiếu nại;

+ Giai quyết khiếu nại mà giám đốc sở hoặc cấp tương đương thuộc UBND cấp tỉnh đã giải quyết lần đầu nhưng còn có khiếu nại mà nội dung thuộc phạm vi quản lý của UBND cấp tỉnh.

+ Ngoài ra Chủ tịch UBND cấp tỉnh còn giải quyết những tranh chấp về thẩm quyền giải quyết khiếu nại giữa các cơ quan, đơn vị thuộc phạm vi quản lý của mình.

µ    Thẩm quyền giải quyết khiếu nại của thủ trưởng cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, cấp huyện:

-   Thẩm quyền giải quyết khiếu nại của Thủ trưởng cơ quan chuyên môn cấp huyện:

+ Thủ trưởng cơ quan chuyên môn thuộc huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh có thẩm quyền giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình, của người có trách nhiệm do mình quản lý trực tiếp.

-   Thẩm quyền giải quyết khiếu nại của Thủ trưởng cơ quan thuộc sở và các cấp tương đương (Điều 31-LKNTC 1998,2004,2005)

+ Thủ trưởng cơ quan thuộc sở và các cấp tương đương có thẩm quyền giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình, của cán bộ, công chức do mình trực tiếp quản lý.

-   Thẩm quyền giải quyết khiếu nại của Giam đốc sở và các cấp tương đương (Điều 24….)

Giam đốc sở và các cấp tương đương thuộc Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có thẩm quyền:

+ Giai quyết khiếu nại tố cáo với quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình, của cán bộ công chức do mình trực tiếp quản lý.

+ Giai quyết khiếu nại mà Thủ trưởng cơ quan thuộc sở và cấp tương đương đã giải quyết nhưng cò khiếu nại.

µ    Thẩm quyền giải quyết khiếu nại của cơ quan ở trung ương

-   Thẩm quyền giải quyết khiếu nại của thủ trưởng cơ quan thuộc Bộ, thuộc cơ quan ngang Bộ, thuộc cơ quan thuộc Chính Phủ.

+ Thủ trưởng cơ quan thuộc Bộ, thuộc cơ quan ngang Bộ, thuộc cơ quan thuộc Chính Phủ có thẩm quyền giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình, của cán bộ, công chức do mình quản lý trực tiếp.

-   Thẩm quyền giải quyết khiếu nại của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, thủ trưởng cơ quan thuộc Chính Phủ:

Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, thủ trưởng cơ quan thuộc Chính Phủ có thẩm quyền:

+ Giai quyết khiếu nại đối với các quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình, của cán bộ, công chức do mình quản lý trực tiếp.

+ Giai quyết khiếu nại mà cơ quan thuộc Bộ, thuộc cơ quan ngang Bộ, thuộc cơ quan thuộc Chính Phủ đã giải quyết lần đầu nhưng vẫn cò khiếu nại.

+ Giai quyết khiếu nại có nội dung thuộc quyền quản lý nhà nước của Bộ, ngành mà chủ tịch UBND cấp tỉnh, giám đốc sở hoặc các cấp tương đương thuộc UBND cấp tỉnh đã giải quyết lần đầu nhưng vẫn còn khiếu nại

+ Ngoài ra, Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, thủ trưởng cơ quan thuộc Chính Phủ giải quyết những tranh chấp về thẩm quyền giải quyết khiếu nại giữa các cơ quan, đơn vị thuộc phạm vi quản lý của mình.

µ    Thẩm quyền giải quyết khiếu nại của cơ quan thanh tra

-   Thẩm quyền giải quyết khiếu nại của Tổng thanh tra (Điều 26…)

+ Giai quyết khiếu nại mà thủ trưởng cơ quan thuộc Chính Phủ đã giải quyết lần đầu nhưng vẫn còn khiếu nại.

+ Giup Thủ Tướng Chính Phủ theo dõi, kiểm tra, đôn đốc các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính Phủ, UBND các cấp trong việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, thi hành quyết định giải quyết khiếu nại, đã có hiệu lực pháp luật.

+ Ngoài ra trường hợp pháp hiện có hành vi vi phạm pháp luật gây thiệt hại đến lợi ích của nhà Nước, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức thì kiến nghị Thủ Tướng Chính Phủ hoặc kiến nghị người có thẩm quyền áp dụng biện pháp cần thiết để chấm dứt vi phạm, xem xét trách nhiệm, xử lý đối với người vi phạm.

-   Thẩm quyền giải quyết khiếu nại của Chánh thanh tra các cấp, các ngành. (Điều 27…)

+ Chánh thanh tra các cấp, các ngành có trách nhiệm xác minh, kết luận, kiến nghị việc giải quyết khiếu nại thuộc thẩm quyền giải quyết của thủ trưởng cơ quan quản lý cùng cấp

µ    Thẩm quyền giải quyết khiếu nại của Thủ Tướng Chính Phủ

+ Lãnh đạo công tác giải quyết khiếu nại của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính Phủ, UBND các cấp.

+ Xử lý các kiến nghị của Tổng thanh tra.

+ Thủ Tướng còn giải quyết những tranh chấp về thẩm quyền giải quyết khiếu nại giữa các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính Phủ, UBND cấp tỉnh.

4.                       Chủ thể hành chính thực hiện thẩm quyền giải quyết tố cáo.

µ    Nguyên tắc giải quyết tố cáo:

-   Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật mà người bị tố cáo thuộc thẩm quyền quản lý của cơ quan, tổ chức nào thì cơ quan, tổ chức đó có trách nhiệm giải quyết.

-   Tố cáo hành vi vi phạm quy định về nhiệm vụ, công vụ của người thuộc cơ quan, tổ chức nào thì cơ quan tổ chức đó có trách nhiệm giải quyết.

-   Tố cáo hành vi vi phạm quy định về nhiệm vụ, công vụ của người đứng đầu cơ quan, tổ chức  nào thì người đứng đầu cơ quan, tổ chức cấp trên trực tiếp của cơ quan, tổ chức đó có trách nhiệm giải quyết.

-   Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật mà nội nung liên quan đến chức năng quản lý nhà nước của cơ quan nào thì cơ quan đó có trách nhiệm giải quyết.

-   Tố cáo hành vi phạm tội do các cơ quan tiến hành tố tụng giải quyết theo quy định của luật tố tụng hình.

µ    Trách nhiệm giải quyết tố cáo.

-   Người đứng đầu các cơ quan hành chính có thẩm quyền giải quyết tố cáo thuộc thẩm quyền; trong trường hợp cần thiết thì giao cho cơ quan thanh tra hoặc cơ quan có thẩm quyề khác tiến hành kiểm tra, xác minh, kết luận và kiến nghị biện pháp xử lý tố cáo.

-   Chánh thanh tra có thẩm quyền:

+ Xác minh, kết luận nội dung tố cáo, kiến nghị biện pháp xử lý tố cáo thuộc thẩm quyền giải quyết của thủ trưởng cơ quan cùng cấp khi được giao.

+ Xem xét, kết luận nội dung tố cáo mà thủ trưởng cơ quan cấp dưới trực tiếp của thủ trưởng cơ quan cùng cấp đã giải quyết nhưng có vi phạm pháp luật; trong trường hơp kết luận việc giải quyết tố cáo có vi phạm pháp luật thì có kiến nghị người đã giải quyết xem xét giải quyết nại.

-   Tổng thanh tra có thẩm quyền:

+ Xác minh, kết luận nội dung tố cáo, kiến nghị các biện pháp xử lý tố cáo thuộc thẩm quyền giải quyết của Thủ Tướng Chính phủ khi được giao.

+ Xem xét, kết luận nội dung tố cáo mà Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, thủ trưởng cơ quan ngang Bộ thuộc Chính Phủ, chỉ tịch UBND cấp tỉnh đã giải quyết nhưng có vi phạm pháp luật; trong trường hợp kết luận việc giải quyết tố cáo có vi phạm pháp luật thì kiến nghị người đã giải quyết, xem xét giải quyết.

-   Thủ Tướng Chính Phủ chỉ đạo việc giải quyết những tố cáo có nội dung đặc biệt phức tạp; quyết định xử lý tố cáo mà Tổng Thanh tra đã kết luận kiến nghị.